SEOLADH ATHCHÓIRIÚ PORTAIGH

Seoladh an chéad togra athchóirithe bratportaigh i nGaeltacht Chonamara, i gcomhpháirtíocht idir an chompántas ealaíne Ciotóg, Údarás na Gaeltachta agus foireann Multi-Peat Ollscoil na Gaillimhe.

CLÁR

10.15: bus ag fágáil Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge

10.30 - 12.15: Portach Sheanadh Phéistín

Léargas ón fhoireann EU LIfe Multi-Peat ar an phlean oibre. Déanfar obair athshlánú ar chúig acra ídithe ar phortach Sheanadh Phéistín agus déanfar taighde ar shamhail nua ioncam ó soláthar eiciseirbhísí agus díolachán creidmheasa carbóin d’úinéirí móinchearta. Siúlóid treoirithe ar an suíomh leis an eiceolaí Piaras Ó Giobúin.

Seoladh clár imeachtaí eolaíochta, ealaíne & oidhreachta an Fhómhair le Ríonach Ní Néill Ceol nuachumtha le Máirtín Breathnach agus Caitríona Ní Chonaola.

Tae agus soláistí. Cumhacht é sholáthar ag gineadóir gréine soghluaiste Solar Structures.

12.15: Bus ar ais chuig an Cheathrú Rua

Bhí pobal na Gaeltachta i gcónaí ag obair ar, agus ag braith ar an bportach. Tá muid anois ag braith ar na portaigh chun dul i ngleic leis an ghéarchéim aeráide. Bíonn portach tirim ag astú carbóin, ag cailiúint uisce agus i mbaol dóiteáin. Ach is féidir le portach slán carbón a cheapadh agus a stóráil, uisce a thaisceadh agus a ghlanadh, tinte agus tuilte a mhaolú - agus is ghnáthóg thábhachtach é. Tá trasdul cóir ag teastáil ón phobal. Tá sé mar aidhm ag an togra seo an dlúth-cheangal idir muintir na Gaeltachta agus an phortach a neartú tríd bainistiú inbhuanaithe portaigh a fhorbairt go háitiúil.

Is iad Dr. Terry Morley agus Niall Ó Brolcháin ó Ollscoil na Gaillimhe atá ag treorú an athchóiriú. Tá siad beirt páirteach i dtograí éagsúla athchóiriú portaigh, agus tá an togra seo mar chuid de EU LIFE ‘Multi-Peat’, atá mar aidhm aige barr feabhais a chur ar chórais hidreolaíocha i portaigh díghrádaithe i gcúig thír, chun laghdú a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teas agus na coinníollacha is fearr a ghnóthú le go mbeidh siad ag ceapadh carbóin arís.

Mar chuid den obair, déanfar tomhais ar na hastaíochtaí gás ceaptha teasa (GCT) ón phortach mar atá sé anois, déanfar measúnú ar an laghdú astaíochtaí agus ardú ceapadh carbóin a bhféadfaí a bhaint amach tríd athfhliuchadh agus athchóiriú portaigh, agus déanfar measúnú ar ioncaim a bhféadfaí a bheith i gceist ó dhíolachán creidmheasa carbóin agus eiciseirbhísí. Déanfar an obair i gcomhairle le húinéirí móinchearta agus an phobal, agus roinnfear na torthaí go poiblí.

Amach anseo d’fhéadfadh go mbeadh daoine ag maíomh - ní faoin méid móna a bhaineadar - ach faoin méid carbóin a cheapadar!

Le linn na hoibre bainfear úsáid as an bportach mar scoil faoin spéir. Tabharfar cuireadh don phobal páirt a ghlacadh san obair athchóirithe agus monatóireachta, agus beidh imeachtaí ealaíne, oidhreachta agus eolaíochta ar siúl go rialta air.

Tá Údarás na Gaeltachta ag cur portach ar fáil agus ag tabhairt maoiniú don togra. Is í seo an chéad uair a mbeidh portach na hÚdaráis á athchóiriú.